به تمام اشیایی که دارای طول ، عرض و ارتفاع باشند حجم گفته میشود.
همانطور که دایره ،مربع و مثلث سطوح هندسی پایه هستند ، کره،مکعب و هرم احجام پایه هندسی میباشند و معمولا همه احجام طبیعت از ترکیب یا تغییر شکل این سه حجم بدست می آیند.
میدانیم که از حرکت خط در فضا سطح بوجود می آید و از حرکت سطوح در فضا حجم تشکیل میشود .
در طراحی احجام معماری هر چند که پلان دوبعدی بسیار تاثیر گذار است ولیکن از یک پلان دو بعدی میتوان احجام متفاوتی طراحی کرد .
طراحی حجم به طرق مختلفی قابل انجام است مثلا بصورت ترکیب احجام با یکدیگر (شکل1و2 و3)، یا از طریق کم کردن احجام از یکدیگر ویا تغییر احجام هندسی پایه (شکل 4و6و5) و یا بصورت طراحی پوسته ای روی حجم کلی ساختمان (شکل 7 تا 10) ، گاهی با قرار دادن بازشو ها و یا قابهایی روی بدنه حجم بنا میتوانیم حجممان را طراحی کنیم مانند شکل 11
شکل1
شکل 2
شکل 3
شکل 4
شکل 5
شکل 6
نمونه های از طراحی بر روی پوسته حجم بنا و استفاده از تغییر مصالح در نما های حجم
شکل 7
شکل 8
شکل 9
شکل 10
شکل11
در طراحی حجم یک بنا در معماری عواملی مانند رنگ و بافت حجم بر ترکیب بصری ساختمان تاثیر گذارند . گاهی یک حجم ساده از یک ساختمان با تنوع رنگ و بافت بسیار چشم نواز خواهد بود. این امر با در کنار هم قرار دادن مصالحی که با هم هماهنگی دارند از لحظ جنس و بافت و رنگ نیز امکان پذیر است.
دو تصویر بالا ترکیب سیمان و شیشه در جحم ساختمان Farnsworth house از میس وندر روهه را نشان میدهد که یکی از برترین آثار اوست .(در پست های بعد در مورد این بنا توضیحات کامل ارائه خواهد شد)
همانطور که میدانیم نحوه ارائه یک طرح یا اثر معماری اثر بسزایی در بیننده آن اثر خواهد داشت .
همانطور که پیش تر صحبت کردیم نکاتی باید برای پرزنتاسیون (Presentation) هر چه بهتر کار در نظر گرفت که در زیر به بعضی از آنها اشاره ای کوتاه خواهیم داشت :
1- در یک شیت همه اجزا باید خوانا باشند .
نباید به خاطر گرافیک شیت اطلاعات فنی شیت صدمه ببیند .مثلا یک نمای فنی نباید در شیت میان درخت و آسمان گم شود فقط به خاطر اینکه از لحاظ گرافیکی زیبا شود ! اطلاعات شیت باید واضح و روشن به همراه گرافیک زیبا باشند . و اطلاعات نباید فدای گرافیک شوند ...
2- کلاژ کردن اجزای شیت بدون گرافیک هدفمند ممنوع .
اگر زمانی مجبور بودیم اجزای مختلف را بر روی کاغذی جدا ترسیم کنیم و بعد روی شیت اصلی بچسبانیم باید با تکنیک های خاص اجزای شیت را جوری به هم پیوسته نمایش داد که نتوان هیچیک از اجزای شیت را برداشت یا جابجا کرد.
3- تا جایی که امکان دارد در شیت معماری کادر بندی (مانند شیت های نقش های فنی شهرداری) دور شیت استفاده نشود !!
4- شیت بندی خود به معنای پرزانته کار است و تنها ده درصد کل شیت را با رنگ راندو بپوشانیم .
5- نباید در یک شیت زیاد از نوشته استفاده کرد .
در حقیقت معماری را با نوشته زیاد توضیح داد . خود معماری باید گویا باشد. اگر کاری را تحلیل میکنیم باید تا جایی که امکان دارد از بیان گرافیکی گویا استفاده کنیم .
6- اطراف پرسپکتیوهای شیت باید در حد مسیر پیاده و سواره و چگونگی دسترسی ها طراحی شود. اطراف پرسپکتیو ها نباید خالی بماند.
7- در شیت نباید اجزای تکراری داشته باشیم مگر در شرایطی که روی یک جزء بخواهیم چند تحلیل متفاوت داشته باشیم.
8- اگر در شیت چند تا پلان داشته باشیم ، نباید آنها را نزدیک هم ترسیم کنیم.
اگر پلان ها را نزدیک هم ترسیم کنیم و به اندازه کافی فضا بین آنها نباشد ممکن است به راحتی نتوان آنها را از هم تفکیک کرد . میتوان در فاصله بین پلان ها یک نما یا یک مقطع مرتبط با پلان قرار داد .
9- اگر در شیت چند مقطع و ننما داشته باشیم باید آنها را با نظمی خاص و مرتب در شیت قرار دهیم .
مثلا همه مقطع ها و نماها در یک ستون زیر هم و یا همگی بر روی یک خط برش زمین قرار گیرند.
10- شیت باید تعادل داشته باشد و پویا باشد .
11- اگر قصد راندو کردن اجزای شیت را داریم ، اول کل اجزا را ترسیم کنیم و سپس با رنگ راندو کنیم .
با ترسیم همزمان اجزای شیت و راندوی آن ممکن است همه اجزا را رنگ پر کرده و نهایتا شیت زیر رنگ ها نابود شود!
در زیر چند نمونه از شیت های پرزانته معماری را به عنوان نمونه قرار داده ام ...
لطفا برای دیدن بقیه عکسها به ادامه مطلب بروید.
مطالب این پست برگرفته از کتاب چگونه معمارانه طراحی کنیم به تالیف آقای احسان طایفه ( البته با کمی تخلص )میباشد .
جا دارد از دوست و همکار گرامیم آقای مهندس زمانی هم بابت در اختیار گذاشتن عکسها ، تشکر کنم .
71 Fountain, Ohio, United States
—
Archibald Fountain, Sydney, Australia
—
Banpo Bridge Fountain, Seoul, South Korea
—
Bellagio Fountains, Nevada, United States
—
Buckingham Fountain, Chicago, United States
برای دیدن بقیه عکس ها لطفا به ادامه مطلب مراجعه کنید .
سلام
معرفی : بهاره پرتو - فارغ التحصیل رشته معماری در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه آزاد قزوین(۱۳۷۷-۱۳۸۴)
زمینه فعالیت : تدریس دروس تخصصی معماری در دانشگاه سمای کرج - طراحی معماری -طراحی داخلی
این وبلاگ جهت به اشتراک گذاشتن مطالب مفید و جالب توجه در زمینه معماری و طراحی داخلی ، اخبار جدید در رابطه با معماری و ساختمان و همچنین معرفی کارهای منتخب و برتر دانشجویان معماری دانشگاه سمای کرج افتتاح میگردد.
در ضمن این امکان را فراهم خواهد کرد که تبادل اطلاعات راحت تر صورت پذیرد .
برای همه دوستان و همکاران و دانشجویان آرزوی موفقیت روز افزون دارم .